ایذه
ایذه، از شهرهای بختیاری نشین استان خوزستان است و بعنوان پایتخت بختیاری شناخته میشود. مرکز شهرستان ایذه در جنوب غرب ایران است که پیشینه تاریخی آن بنابر پژوهشهای انجام شده و وجود آثار و سنگنبشتههای باستانی مربوط به دوران عیلامیان میباشد. نام قدیمی ایذه انشان بود ایذه، شهر نگارکندههای سنگی و صخرهای ایران نام نهاده شدهاست. به محلی این شهر مال امیر نیز نامیده میشود. ایذه همچنین پایتخت حکومت اتابکان لُر بزرگ بودهاست.
شهر ایذه از روزگار باستان تا امروز به نامهای ایزج، ایذه، اوجا، آیا پیر، آنزان، انشان، ایگه، اریگ، ایج، مالمیر یا مال امیر خوانده شدهاست. همچنین میگویند در دوران عیلامی به شهر ایذه «آنزان» میگفتند؛ بعدها به «اینز» و «ایزج» و «ایزه» تبدیل یافتهاست. به علاوه به دلیل وجود زیجهای بسیار در این ناحیه، این شهر به نام اریگ یا ایج خوانده میشدهاست. به عقیده برخی از محققین این شهر در هزاره سوم پیش از میلاد «انزان» نامیده میشد و مرکز ایالت انزان بودهاست. میتوان ایذه را تغییر شکل یافته «انزان» عیلامی نیز دانست.
ایذه از شهرهای خوزستان در قسمت جنوب غربی ایران است. ایذه، شهری است که بخش بزرگی از تاریخ ایران را در خود نهفته دارد. وجود سنگنبشتههای دوره عیلام در این شهر نشاندهنده باستانی بودن شهر است. ایذه از لحاظ آب و هوا منطقهای گرمسیری محسوب میشود، به همین دلیل معمولا به عنوان مرکز نشین و پایتخت زمستانی بختیاریها انتخاب میشد و یکی از مراکز زمستانی عشایر بود.
شهرستان ایذه با مساحت ۴۰۳۵ کیلومترمربع در شمال شرقی استان خوزستان قرار گرفته است. این شهرستان از شمال به استان چهارمحال و بختیاری و از شمال غرب به شهرستان مسجد سلیمان محدود است. جمعیت شهرستان ایذه طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰، برابر با ۵۳۰ هزار و ۱۶۲ نفر بوده است. ایذه در میانه کوهستان با آب و هوائی معتدل و طبیعتی سرسبز واقع است و استعداد فراوانی برای کشاورزی دارد. شغل اصلی مردمان شهرستان ایذه كشاورزی و دامداری است. آب مورد نياز برای كشاورزی از چاههای نيمه عميق تامين میشود. از مهمترين فرآوردههای كشاورزی اين شهرستان میتوان گندم، جو، برنج و تره بار را نام برد.
انواع فرآوردههای دامی و لبنی از جمله توليدات بخش دامداری شهرستان بوده و دام و فرآوردههای دامی از محصولات صادراتی اين منطقه محسوب میشوند. مهمترين منابع آبی شهرستان ایذه را رودخانهها تشكيل میدهند؛ رودخانههای فرعی فراوانی در اين شهرستان جاری است كه از آن جمله میتوان رودخانههای آب زرک، آب سرحوض، آب سوسن، آب شلا و … را نام برد.
مردم شهر ایذه بختیاری هستند و آداب و رسوم بختیاریها در این شهر بسیار پررنگ است و توانستهاند بخشی از این رسوم را حفظ کنند. آداب و رسوم مربوط به عروسی و عزا در فرهنگ بختیاری در این شهر، پررنگتر از شهرهای دیگر بختیاری است.
صنایع دستی
بافت قالی وقالیچههای بختیاری از دیرباز در ایذه، مانندسایرمناطق بختیاری رونق داشتهاست. قالی بختیاری نوعی قالی کهن ایرانی است که در آن از نقشهای حیوانات همچون بز کوهی (کل، پازن)و کبک و… در کنار نقش گل و بوته بهره گرفته میشود البته عمده شهرت قالیهای بختیاری به دلیل بکارگیری اشکال هندسی و ذهنی باف همراه بارنگ و پشم والیاف طبیعی در آن است
از دیگر صنایع دستی ایذه میتوان گلیم بافی، نمد مالی، گیوه دوزی، چوقابافی، شیرسنگی تراشی و… نام برد.