شیراز
چرا سفر به شیراز؟
- تعدادی از بهترین و معروفترین جاذبه های باستانی ایران مانند تخت جمشید، مجموعه پاسارگاد و مقبره کوروش، کاخ ها، قلعه ها و شهرهای دوران ساسانی، نقش رستم، نقش رجب و … در نزدیکی شهر شیراز قرار گرفته اند.
- تعدادی از برترین بناهای تاریخی و معماری ایران مانند مسجد نصیرالملک، مجموعه وکیل، مسجد جامع عتیق، دروازه قرآن، ارگ کریمخانی و … در این شهر قرار دارد.
- تعدادی از بهترین و زیباترین باغ های ایرانی مانند باغ ارم، نارنجستان قوام، باغ دلگشا، قصرالدشت و … در این شهر جای گرفته اند.
- شیراز به دلیل وجود مراکز خرید متعدد، متنوع، مدرن و سنتی یکی از بهترین شهرهای ایران برای خرید محسوب می شود.
- شیراز از آن دسته شهرهای ایران است که در آن حال و هوای بسیار خوشی جریان دارد و می توان با سفر به آن به آرامشی دلچسب دست پیدا کرد.
- آرامگاه تعدادی از برترین ادیبان و شاعران ایرانی مانند حافظ، سعدی، خواجوی کرمانی و … در این شهر قرار دارد.
- یکی از پنج شهر برتر گردشگری ایران است.
- شیراز یکی از برترین شهرهای ایران در زمینه گردشگری سلامت است.
- این شهر یکی از معروفترین شهرهای ایران در زمینه برپایی نمایشگاه های مختلف تجاری، علمی، پزشکی و .. است.
اطلاعات کلی شهر شیراز
بهتر است پیش از اینکه راهی شیراز شویم اطلاعات مختصری در مورد جنبه های مختلف زندگی در این شهر به دست آوریم و با دید بازتر و اطلاعات جامع تری به این شهر سفر کنیم.
جمعیت: بنابر سرشماری سال 1395 جمعیت شهر شیراز بالغ بر 1,869,001 تَن است.
زبان: شیرازی ها به زبان فارسی و لهجه شیرازی صحبت می کنند. استفاده از لهجه شیرازی بیشتر در محله های قدیمی رواج دارد و باقی مردم کمتر از این لهجه استفاده می کنند.
دین: بیشتر مردم شیراز مسلمان و شیعه مذهب هستند. البته اقلیتی از سنی ها، مسیحی ها و یهودی ها نیز در این شهر به چشم می خورند.
اقتصاد: شیراز یکی از قطب های اقتصادی ایران به شمار می آید و بخش بزرگی از بار اقتصادی، حمل و نقل، صادرات و گردشگری کشور بر عهده این شهر است. اقتصاد این شهر بر کشاورزی، کارخانه های محصولات غذایی که به سراسر ایران و کشورهای همسایه و اروپایی صادر می شوند، گردشگری تاریخی، سلامت و عشایر و … ، کارخانه های الکترونیکی و مخابراتی، پالایشگاه ها و صنایع گازی و نفتی، کارخانه های سیمان و لاستیک سازی، مراکز خرید متعدد، صنایع دستی و آموزش می چرخد. از مهمترین نام ها و برندهای تجاری، پزشکی و صنعتی این شهر می توان به محصولات گروه صنعتی زرین غزال (معروفترین محصول: دایتی)، نیروگاه گازی شیراز، نیروگاه سیکل ترکیبی فارس، گروه الکترونیک ایران (صاایران)، تکصا، شرکت دشت مرغاب (معروفترین محصول: یک و یک)، بیمارستان نمازی و … اشاره کرد. از معروفترین محصولات کشاورزی این شهر نیز می توان از انگور، لیمو، نارنج، خرمالو، ازگیل، شلیل، انار، گندم، گل و … نام برد.
تقسیمات کشوری: شیراز با مساحت 240 کیلومترمربعی در جنوب غربی ایران قرار دارد و مرکز استان فارس است.
روز شیراز: 15 اردیبهشت روز شیراز است و همه ساله برنامه های مختلف فرهنگی و هنری و جشنواره های متنوع با این موضوع از طرف شهرداری شیراز برگزار می شود.
شهرهای خواهر خوانده: نیکوزیای قبرس، دوشنبه تاجیکستان، چونگ کینگِ چین، وایمارِ آلمان، پچِ مجارستان، نانجینگِ چین
پیش شماره تلفن: پیش شماره شهر شیراز 071 است.
حقایق جالب شیراز
شیراز با لقب هایی نظیر سومین حرم اهل بیت در ایران، شهر باغ، گل و بلبل، شهر شاعران، دیار عاشقان، شهر بهارنارنج ها، شهر عشق، شهر راز، شهر شعر و ادب پارسی و … شناخته می شود.
شیراز یکی از نخستین شهرهای گازرسانی شده در ایران است.
بعد از تبریز و تهران سومین شهری ست که در آن شهرداری تاسیس شده است.
شیراز در دوره های حکومت آل بویه، اتابکان فارس، آل اینجو، آل مظفر و زندیان عنوان پایتختی ایران را داشت.
شیراز اولین شهری ست که شرکت واحد اتوبوسرانی درون شهری ایران در آن شروع به کار کرد.
نمایشگاه بین المللی شیراز، بزرگترین مرکز نمایشگاهی جنوب کشور محسوب می شود.
فرودگاه بین المللی شیراز دومین فرودگاه بین المللی ایران بعد از تهران است.
در سال های 1347 تا 1357 جشنی به نام جشن هنر در شیراز برگزار می شد که در زمان خود یکی از بزرگترین رویدادهای فرهنگی در جهان به شمار می آمد.
غذا ها
غذا در شیراز مانند بسیاری از شهرهای ایران تنوع بالایی دارد. شیرازی ها اغلب در وعده صبحانه خود آش سبزی مخصوص شهرشان را میل می کنند. ماست و خرما هم جزو همیشگی سفره های شان است. اگر به دستورهای غذایی آن ها توجه کنید می بینید که اغلب برنج، ماده اصلی غذای شان را تشکیل می دهد و به جای گوشت تکه تکه (قرمه یا قیمه)، از گوشت قلقلی (کوفته ریزه) استفاده می کنند. در فصل پاییز اغلب لیموی تازه شیرازی در کنار غذا دارند و غروب ها در دورهمی هایشان از خوردن میان وعده ای مانند کاهو و ترشی (به جای سنکنجبین از آب ترشی استفاده می کنند) لذت می برند.
کلم پلوی شیرازی: کلم پلوی مخصوص یکی از لذیذترین و محبوب ترین غذاهای شیرازی است. برای تهیه این غذا از کلم قمری، گوشت چرخ کرده، سبزی (ترخون، شوید، ریحان و تره) و آرد نخودچی استفاده می کنند. گوشت چرخ کرده را با آرد نخودچی و نمک و فلفل به صورت قلقلی درآورده و در روغن و کمی آبلیمو سرخ کنید. برنج آبکش شده را با کلم و سبزی های مخصوص مخلوط کرده و دم بگذارید و بعد از مدت زمانی در حدود یک ساعت گوشت های قلقلی را به آن اضافه کنید.
یخنی شیرازی: یَخنی، آبگوشت شیرازی است که با گوشت و نخود و پیاز و سیب زمینی طبخ می شود. ابتدا گوشت و نخود و پیاز و ادویه را با آب پخته و بعد سیب زمینی ها را اضافه کرده و بعد از پخت، آب مواد را جدا کرده و مواد را کوبیده و می خورند. آب آن را هم تلیت کرده و نوش جان می کنند.
شکرپلو شیرازی: یک نوع پلوی شیرین مخصوص شیرازی هاست که از شهد شکر، برنج، زعفران و خلال بادام تهیه می شود. برای تهیه این نوع غذا ابتدا برنج را با زردچوبه و آب روی اجاق قرار می دهند، سپس آن را دم می گذارند. قبل از دم کشیدن برنج آن را با کفگیر داخل سینی ریخته و شهد شکری که با زعفران مخلوط شده را به آن اضافه می کنند و دوباره برنج را دم می گذارند. پس از دم کشیدن کامل شکرپلو، پوست نارنگی شیرین شده و خلال بادام را روی آن می ریزند. شیرازی ها اغلب این پلو را با خورش قیمه سرو می کنند.
آش ماست: آش از غذاهای مورد علاقه مردم شیراز است. به شیراز که می روید، دکان های زیادی را می بینید که به پخت و فروش آش های سنتی شیراز مشغولند. آش ماست یکی از معروفترین آش های شیراز است که در بین اهالی این منطقه نیز طرفداران بسیاری دارد. برنج و پیاز داغ و لپه و سبزی و ماست مواد اصلی این آش است، به این صورت که لپه و برنج را با هم پخته و سبزی شِوید و ترخون را به آن می افزایند و گوشت را جداگانه با پیاز و ادویه می پزند و آن را کوبیده و با مواد دیگر مخلوط می کنند. زمانی که مواد کامل پخته شد ماست را به آن اضافه می کنند. این آش نسبت به آش های دیگر غلیظ تر سرو می شود.
آش سبزی: از محبوبترین آش ها بین شیرازی ها، آش سبزی ست. اهالی شیراز اغلب این آش را برای نذری در مراسم مختلف طبخ می کنند. آش سبزی با سبزی ترخون و تره، گوشت، برنج، لوبیاسفید، عدس، نخود، روغن و دارچین آماده و در اغلب اوقات با روغن داغ، پیاز داغ، آبلیمو و نان سنگک سرو می شود.
فالوده شیرازی: امکان ندارد به شیراز بروید و طعم این دسر خوش طعم را نچشید. دسری که در تمام ایران طرفدار دارد و بهترین نوع آن در شهر بهارنارنج ها تهیه می شود. شیرازی ها برای تهیه فالوده ابتدا نشاسته را در آب حل می کنند و آن را روی شعله کم می گذارند، وقتی غلیظ شد، ماده را داخل ظرف مسی استوانه ای ریخته و با دسته چوبی بر آن فشار می آورند. در انتهای این ظرف، بخشی به شکل آبکش وجود دارد که نشاسته به صورت رشته هایی باریک از آن خارج شده و به ظرفی دیگر که پر از یخ است، می ریزد. با این کار بلافاصله رشته های فالوده منجمد می شود. در انتها نیز شربتی که از شکر، آب و گاهی گلاب تهیه شده را روی رشته های فالوده می ریزند و کمی هم آبلیموی خوش عطر و طعم شیرازی به آن اضافه کرده و نوش جان می کنند.
سالاد شیرازی: آیا می توان کسی را در ایران پیدا کرد که از خوردن سالاد شیرازی لذت نبرد؟ این سالاد معروف در بیشتر سفره های ایرانی دیده می شود و بسیار طرفدار دارد. سالاد شیرازی با استفاده از گوجه، خیار، پیاز، نعنا خشک و آبلیمو درست می شود، به این صورت که گوجه، خیار و پیاز را نگینی خرد کرده و به آن نعنا و آبلیمو (یا آبغوره) اضافه می کنند.
مسقطی: از معروفترین خوردنی هایی که در شیراز می توان از طعم خوش آن لذت برد، مسقطی ست. البته بهترین نوع مسقطی مربوط به شهر لارستان فارس است و نمونه هایی عالی از آن در مغازه های شهر به فروش می رسد. مسقطی در اصل نوعی حلواست و از نشاسته پسته تهیه می شود. این شیرینی انواع مختلفی دارد از جمله: زعفرانی، پسته ای، گل محمدی، زرشکی و…
خوردنی ها، غذاها و خوشمزه های شیراز در این لیست خلاصه نمی شود و این تنها گوشه ای از فرهنگ غذایی شیرازی ست. کوفته سبزی، لوبیا پلو شیرازی، دو پیازه شیرازی، آش انار، کلوچه شیرازی، بادام سوخته و … دیگر خوشمزه های شیراز را شامل می شوند.
سوغات و صنایع دستی شیراز
شیراز به مانند دیگر شهرهای کهن ایران، پر از صنایع دستی و سوغات گرانبهایی ست که در بازارهای سنتی و مدرن شهر می توانید سراغ شان را بگیرید و با خود یادگاری زیبایی به خانه ببرید.
عرقیات: از آنجایی که در اطراف شیراز باغ ها و گلستان های فراوانی وجود دارد، اینجا به شهر عرقیات معروف است. در شیراز بهترین و تازه ترین عرق های گیاهی با طعم ها و خواص مختلف تهیه می شود که از جمله آنها می توان به عرق شاتره، نسترن، بیدمشک، اترج، تارونه، بهار نارنج، نعنا چهل گیاه، کاسنی، شربت به لیمو و نارنج، گل گاوزبان و کیالک اشاره کرد.
خاتم کاری: یکی از هنرهای ظریف و صنایع دستی ایران خاتم کاری است که از کنار هم قرار دادن تکه های چوبی منظم و ظریف در رنگ های متفاوت درست می شود. این هنر از ارزشمندترین و زیباترین صنایع دستی شیراز است و جنسی از چوب، عاج، استخوان، برنج و طلا دارد. هنری بسیار زیبا، دقیق و پرکار که با دیدنش به صبر و حوصله و دستان هنرمند خالق آن پی خواهید برد.
نقره کاری: از زیباترین صنایع دستی که امروز می توان سراغ آن را در بازارهای سنتی و مدرن شیراز گرفت، نقره کاری ست. هنری که شاخه ای از فلزکاری محسوب می شود و در آن فلز نقره به اشکال مختلف فرم داده و تزیین می کنند.
نمد: نمد نوعی زیرانداز است و بیشتر در میان عشایر استان فارس کاربرد دارد و مورد استفاده قرار می گیرد. ساخت و تهیه آن به صبر و حوصله بسیار نیاز دارد و از موی شتر، بز یا گوسفند درست می شود.
گلیم و رند: گلیم از دیگر صنایع دستی مشهور شیراز و استان فارس است و از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و دیگر مواد اولیه ساخته و در سایزها و رنگ های مختلف با رنگ ها و طرح های متنوع به بازار عرضه می شود. رند یا سوزنی، دیگر صنایع دستی شیراز، نوعی گلیم مخصوص استان فارس است و توسط عشایر قشقایی با بافت های ریز و ظریف در رنگ های تیره و روشن بافته می شود.
بوریا و حصیر بافی: بوریا و حصیر و وسایل ساخته شده از آن، از مشهورترین صنایع دستی استان فارس است. بوریا به الیاف برگ درختان خرما یا نی مرداب گفته می شود و به وسیله آن زیرانداز می بافند. در حصیربافی نیز از برگ های درخت خرما و نی انواع مختلف زیرانداز، سفره حصیری، انواع سبد و ظرف و … بافته می شود. البته این هنرها بیشتر در شهر کازرون استان فارس رواج دارند و بهترین نوع شان در این شهر به دست می آید.
گبه: گبه یا قالیچه خرسک یکی از معروفترین صنایع دستی استان فارس است و بیشتر توسط عشایر لر و قشقایی بافته می شود. گبه فرشی از جنس قالی ست و در اندازه های کوچک و بیشتر از پشم گوسفندان بافته می شوند. گبه ها پرزهای بلندی دارند و در بافت آنها بیشتر پود مورد استفاده قرار می گیرد که این کار به نرم تر شدن آن کمک می کند. این زیراندازهای زیبا طرح های متنوعی مانند طرح شیر، خشتی، ایلاتی، درخت و … دارند.
سفال و سرامیک: استان فارس، به ویژه استهبان یکی از بهترین سفال سرامیک های ایران را می سازد و سفال سرامیک این شهر در سال های اخیر به عنوان بخشی از میراث معنوی استان فارس در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.
یوخه: نوعی شیرینی با خمیری نازک است که روی خمیر آن، پودر شکر و گاهی دارچین ریخته می شود. این نوع شیرینی در شهرهای دیگر مانند کرمانشاه به اسم کاک شناخته می شود.
رنگینک: این نوع شیرینی مقوی و مغذی، یکی از خوراکی های خوشمزه و پرطرفدار شهرهای جنوبی کشور مانند شهرهای استان های فارس، کرمان، خوزستان و هرمزگان است. این خوراکی خوشمزه به ویژه در ماه رمضان، زینت بخش سفره های افطار مردم جنوب کشور می شود.
از دیگر سوغات شیراز می توان به آبلیمو، لیمو، آبغوره، بهار نارنج، گلاب میمند، رشته های خشک فالوده شیرازی، گیوه، کاشی معرق، منبت به ویژه منبت آباده، کاشی هفت رنگ، جاجیم، قالی شیراز، مینیاتور، میناکاری، ظروف شیشه ای، قلمزنی و … اشاره کرد.
