جاذبه ها
گردشگاههایی مانند:بهشت گمشده، سد درودزن و منطقه کامفیروز، گردنه چاهو، تنگ خشک، تبره باغ، کوه حسین، کوه بید سندل، کوه مهر و کوههای قلعه، کوه دشتک، کنارههای رودخانه کر به ویژه در مناطق نزدیک به درودزن، غار ممتاز روستای حاجیآباد، آبشار حصار امامزاده اسحاق (برادر امام رضا)، سلطان ولایت، آرامگاه ایوب نبی شهرها و روستاهای مانند سیوند، سیدان، فاروق، درودزن، کندازی، حصار، دشتک، میان رود، بیدگل، خانیمن و بکیان، پالنگری، دژکرد در کامفیروز
جاذبههای تاریخی و فرهنگی
- مجموعه تختجمشید
- تنگ بلاغی
- کاخ تچر
- سنگ نبشتههای پهلوی
- نقش رستم
- نقش رجب
- آرامگاه اردشیر دوم (هخامنشی) و اردشیر سوم (هخامنشی)
- شهر قدیمی استخر
- قدمگاه (آرامگاه دوره هخامنشیان)
- تل باکون
- معدنهای سنگ تخت جمشید
- غار اشکفت گاوی
- کوه قلعه
- برج زندان سلیمان
- پل بند امیر
- پل خان
- قلعه استخر (یکی از قلعههای حسن صباح و سرو ۱۰۰۰ ساله)
- قصر قلات و باغ بدره در شهر سیدان
- کاروانسرای شاه عباسی روستای ماهین
- امامزاده ایوب نبی
- شهر باستانی انشان
- سد کوروش (دوره هخامنشی)
تخت جمشید
تخت جمشید که پارسه، پرسپولیس، پرسه پلیس و نیز هزار ستون نیز خوانده شدهاست در شمال شهرستان مرودشت جای دارد، فاصله این مکان تاریخی توریستی تا مرکز استان ۵ کیلومتر میباشد. این ناحیه ار مناطق باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت باشکوه و تشریفاتی پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بودهاست. تخت جمشید در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر یکم (هخامنشی) بنا شدهاست و برای یک مدت طولانی، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشنها به ویژه نوروز بودهاست. در نخستین روز سال نو گروههای زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپها یا استانداریها با پیشکشهایی متنوع در تخت جمشید جمع میشدند و هدایای خود را به شاه پیشکش میکردند. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوهاش اردشیر یکم (هخامنشی) با گسترش این مجموعه به بزرگی آن افزودند. مطالب زیادی در مورد پیشینه هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است که این امر مرهون سنگ نبشتههایی است که در این کاخها و بر روی دیوارهها و لوحهها آن حکاکی شدهاست. باور تاریخدانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالاً بخش عظیمی از کتابها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با اینکار نابود نمود. با اینحال ویرانههای این مکان هنوز هم در شهر مرودشت برپا است و باستان شناسان از ویرانههای آن نشانههای آتش و هجوم را بر آن تأیید میکنند. این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.
نقش رستم
نقش رستم نام مجموعهای باستانی در شمال مرودشت است که در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد. این محوطهٔ باستانی یادمانهایی از عیلامیان و ساسانیان را در خود جای دادهاست و از حدود سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد تا ۶۲۵ میلادی همواره مورد توجه بودهاست زیرا آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجستههای متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و نقشبرجستهٔ ویرانشدهای از دوران عیلامیان در این مکان قرار دارند و در دورهٔ ساسانی، محوطهٔ نقش رستم از نظر دینی و ملی نیز اهمیت بسیار داشتهاست.
در گذشته، نام این مکان سهگنبدان یا دوگنبدان بودهاست و احتمالاً نام نقش رستم پس از آنکه ایرانیان بین رستم، پهلوان شاهنامه و سنگ نگارههای شاهان ساسانی ارتباط برقرار کردند به این مکان داده شد.
قدیمیترین نقش موجود در نقش رستم مربوط به دورهٔ عیلام است که نقش دو ایزد و ایزدبانو و شاه و ملکه را به تصویر کشیده بود ولی بعدها در دورهٔ ساسانی، بهرام دوم بخشهایی از آن را پاک کرد و نقش خود و درباریانش را به جای آن تراشید. کعبه زرتشت بنای سنگی و برج مانند موجود در این محوطهاست که به احتمال زیاد در دورهٔ هخامنشی ساخته شده بود و کاربرد آن تاکنون مشخص نشدهاست؛ بر سه گوشهٔ این بنا دو کتیبه از شاپور اول و کرتیر نوشته شدهاست که از نظر تاریخی ارزش زیادی دارند. چهار آرامگاه دخمهای در سینهٔ جانپناهسین کنده شدهاند که متعلق به داریوش بزرگ، خشایارشا، اردشیر یکم (هخامنشی) و داریوش دوم هستند که همهٔ آنها از ویژگیهای یکسانی برخوردارند.
اردشیر بابکان نخستین کسی است که در این محوطه، سنگ نگارهای تراشید و صحنهٔ تاجگیریاش از دست اهورامزدا را ثبت کرد. پس از وی نیز شاهان ساسانی صحنههای تاجگذاریشان یا شرح نبردها و افتخاراتشان را بر سینهٔ کوه نقش کردند. اینکه اردشیر و پسرش شاپور دوم نقشبرجستههایی را در کنار نقشبرجستههای همتایان هخامنشی خود در نقش رستم تراشیدند، احتمالاً نشان از راهبردی فرهنگی و سیاسی در تقلید از گذشته داشتهاست.
نقش رجب
نقش رجب محلی است در ۳ کیلومتری شمال تخت جمشید مرودشت که در آن شماری نقشبرجسته از زمان ساسانیان برجای ماندهاست. مشهورترین این کندهکاریها کتیبه شاپور یکم در نقش رجب و کتیبه کرتیر در نقش رجب هستند. آرایش و لباس آن دوره به وضوح مشخص است، اما نقش اهورامزدا و صورت شاهان ساسانی در حمله اعراب تخریب شدهاند.
شهر استخر
استخر از بزرگترین شهرهای دوران خود بوده و به گفته تاریخ نویسان چهار دروازه داشته که امروزه یکی از آنها در سر پیچ دوراهی مرودشت-ارسنجان قرار دارد و دیگری در جنوب مرودشت کنونی قرار داشتهاست.
در هفت کیلومتری تخت جمشید، ویرانههای شهر استخر قرار دارد. آثار به جامانده از این شهر شامل دروازه سنگی، ستونها و دیوارههای سنگی است که به روزگار هخامنشی و پیش از آن تعلق دارد. در این شهر، بازمانده سازههای اسلامی، ساسانی و اشکانی و ظروف و آثار سدههای آغازین هجری در آن کشف شدهاست. آب شهر استخر از رود سیوند تأمین میشدهاست. شهر استخر ۵ سال پیش از میلاد و ۱۰ سال پس از آن قدمت دارد و شاهد تاجگذاریها و جشنها و شکوه بسیاری بوده و صدها هزار نفر ساکن داشتهاست.
این شهر تا پایان پادشاهی ساسانیان از آبادترین و با شکوهترین شهرهای ایران باستان بود، اما توسط اسکندر ویران گشت و بعد از آن توسط اعراب تسخیر گردید و به دلیل خیزشهای پیاپی مردم (از سال ۲۳ تا سال ۲۹ هجری) بارها فتح شد و مردم آن قتلعام شدند و پس از آن تنها ویرانهای از آن برجای ماند.
پل خان
پل خان مربوط به دوره صفوی است و در مرودشت، که توسط امام قلی خان بر روی رود کر بنا شدهاست. این اثر در تاریخ ۲ آبان ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۲۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
یکی از معروفیتهای پل خان برای منظره آن بر روی رود کر میباشد، اما امروزه به دلیل نبود یا کمبود آب درون رود کر در آن قسمت، چهره زیبای خود را از دست دادهاست.
سه گنبدان
سه گنبدان نام سه کوه راست قامت در جلگه مرودشت میباشد که در دورههای تاریخی مختلف از اهمیت فراوانی برخوردار بوده. نام این سه کوه به ترتیب از شمال به جنوب اشکنون(اشکنوان)،استخر و شکسته نام دارند. کوه یا قلعه استخر از مهمترین این کوه هاست که قدمت دقیق آن هنوز در ابهام میباشد. بعضی از مترجمین اوستا گویند کوهی که هوشنگ پادشاه ایران هرساله هزاران اسب و گاو و گوسفند برفراز آن قربانی میکرد همین کوه استخر بودهاست.
عضدوله دیلمی خرابههای دژ را بازسازی میکند ولی متأسفانه جز کتیبه دوره ساسانی و استخر بزرگ که برای انبار آب استفاده میشده چیزی از آن دژ باقی نماندهاست.
پل بند امیر
پل بند امیر پلی تاریخی در جنوب شرقی مرودشت است که بر روی رود کر احداث شدهاست. این پل در زمان آل بویه در قرن چهارم هجری ساخته شدهاست. عدهای از محققان عقیده دارند که این پل بر روی شالودهٔ پلی از زمان ساسانیان بنا شدهاست.
کوه چمگان (مهر یا رحمت)
کوه مهر یا رحمت یا چمگان در بخش شمال شرقی شهرستان مرودشت واقع شده و به صورت منفصل جهت شمالی و جنوبی دارد. وسعت این کوه ۵۰ کیلومتر است و عرض آن حدود ۱۵ کیلومتر است. نام باستانی این کوه مهر یا میترا بوده. این کوه دشت ارسنجان را از مرودشت جدا میکند و تاکنون در دامنههای آن محوطههای دوران تاریخی و عشایری کشف شدهاست.
نقش رجب و شهر استخر و قدمگاه و استودانها و آثار مختلف باستانی از دوران پارینه سنگی تا دوران معاصر در دل کوه مهربه یادگار ماندهاست که اهمیت زیادی دارند و در منظر فرهنگی تخت جمشید واقع شدهاند.
جاذبههای طبیعی
طبیعت جذاب و غنی شهرستان مرودشت به یاری منحصر به فردترین آثار تاریخی و باستانی این منطقه آمده و جلوههای اعجابانگیزی از زیباییهای طبیعی را به نمایش گذاشته و این شهرستان را به لحاظ طبیعی نیز در ردیف مناطق دیدنی ایران قرار دادهاست. موقعیت طبیعی و چشماندازهای درختان جنگلی و توپوگرافی ناحیه کوهستانی و رودخانهای، نمایش گر طبیعت غنی و زیبای شهرستان مرودشت هستند.
مناطق تفریحی و تفرجگاههای منحصر به فرد، جذابیتهای این شهر را صد چندان کرده که از جمله مناطق دیدنی آن، میتوان به شکارگاههای طبیعی و متنوع، بهشت گمشده، آبشار دشتک، تیر باغ، و تنگ خشک اشاره نمود. رود کُر پرآبترین رودخانه زیرحوضه دریاچه بختگان از جنوب مرودشت میگذرد. دریاچه بسیار زیبای سد درودزن نیز استراحتگاهی ویژه و تحسینبرانگیز برای مشتاقانی است که از سرتاسر ایران، آسایش را در کنارش یافتهاند. به راستی شهری با این ویژگی بینظیر است.
بهشت گمشده
بهشت گمشده نام منطقهای خوش آب و هوا و سرسبز در شهرستان مرودشت و کامفیروز است. نام اصلی این مکان تنگ بستانک بودهاست که اکنون به بهشت گمشده مشهور شدهاست. منطقه حفاظت شده تنگ بستانک با مساحت ۱۵۳۲۴ هکتار در شمال غربی استان فارس و در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر شیراز در بخش کامفیروز از توابع شهرستان مرودشت واقع گردیدهاست. میانگین ارتفاعی ان بین ۱۷۰۰_۳۷۰۰ متر میباشد تنگ بستانک درگذشته بیشتر شهرت محلی داشت و منطقه ییلاقی بخشهای کامفیروز و بیضا محسوب میگردد. در گذشته مهمترین سودمندی آن برای روستاههای پایین دست استفاده از منابع آب برای مصرف شرب، کشاورزی و گردشگری موردی جوامع محلی بودهاست وتا اواخر دهه ۵۰ برای شهرنشینان نامی ناآشنا بوده و کمتر مورد استفاده گردشگری فشرده قرار گرفت، اما از اوائل دهه ۶۰ این منطقه به تدریج توسط گروههای کوهنوردی و گردشگران طبیعت معرفی گردید و به لحاظ زیباییهای خیرهکننده و چشمانداز طبیعی منحصر به فرد، توسط بازدیدکنندگان علاقهمند بهشت گمشده نامگذاری گردید.
همچنین همجواری تنگ بستانک با دریاچه سد درودزن و نزدیک بودن آن به مناطق سردسیر و زیبای (تنگ گنبیل) (آبشار مارگون) (تنگ براق) (چشمه شش پیر) و (قله رنج) و برم فیروز و دیگر مناطق ییلاقی این منطقه را به یک مجموعهٔ گردشگری تبدیل کردهاست.
آبشار دشتک ابرج
آبشار دشتک ابرج در ناحیهٔ دشتک ابرج در شهرستان مرودشت واقع شدهاست. این مکان دارای پتانسیل جذب گردشگر است و دارای دو آبشار زیبا هست به علت نبود راه مناسب در حال حاضر کمتر گردشگری به آن منطقه میرود.
سد درودزن
سد مخزنی درودزن (نام پیشین: سد داریوش) در شهر مرودشت و بر روی رود کر ساخته شدهاست. ساخت این سد در سال ۱۳۵۱ هجری خورشیدی به پایان رسید و آب نوشیدنی شهرهای شیراز و مرودشت را پشتیبانی میکند. در حدود ۲۴۰۰ سال پیش نیاز به آب در این منطقه برای آبیاری مزارع هخامنشیان را وادار به ساخت سدی در حوالی روستای درودزن کرد. نگرش وسیع داریوش هخامنشی و به خدمت گرفتن مهندسی و همت ایرانیان باعث ساخت یکی از بدیعترین سازههای آبی در این محل شد. این سد که با توجه به زمان ساخت یکی از شاهکارهای مهندسی جهان بهشمار میرود در بهترین نقطه از مسیر رود کر ساخته شدهاست. تنها همین شاخصه کافی بود که در دورههای بعدی این سد مورد بازسازی قرار بگیرد و نهایتاً در دوران پهلوی با توجه به نیاز ساخت سدی بزرگ، بهترین محل ساخت در همین نقطه استراتژیک تشخیص داده شد و همین امر باعث شد که بقایای سد داریوش از این محل به محلی در ۳ کیلومتری آن انتقال داده بشود.
سد جدید در سال ۱۳۵۱ به منظور تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی منطقه مرودشت و کامفیروز ساخته شد و جالب است بدانید که این سد نیز عنوان قدیمیترین سد خاکی ساخته شده در خاورمیانه رو یدک میکشد. این سد در ابتدا با نام «سد داریوش» شناخته میشده که بعدها به نام «درودزن» که نام روستایی در نزدیکی آن است نام گرفتهاست ساخت این سد در سال ۱۳۵۱ شمسی به پایان رسیده و آب کشاورزی مناطق رامجرد، کربال و کناره مرودشت به مساحت ۱۱۲ هزار هکتار رو تأمین میکند. همچنین آب آشامیدنی مرودشت و بخشی از شیراز از این سد تأمین میشود.