پاوه
پاوه یکی از شهرهای شمالی استان کرمانشاه و مرکز شهرستان پاوه است که در مجاورت مرز ایران و خارج (اقلیم کردستان) قرار دارد. به دلیل ساختار پلکانی، پاوه ملقب به شهر هزارماسوله است. منطقهای که پاوه در آن واقع است بسیار خوش آب و هوا است و در کنار کوهستان شاهو قرار گرفتهاست. ساکنین این شهر کرد بوده و به گویش هورامی تکلم میکنند. (تعدادی از روستاهای پاوه به گویش جافی تکلم میکنند).
شهر زیبا و تاریخی پاوه با قدمت تاریخی بیش از ۳ هزار سال، به فاصله ۱۱۲ کیلومتری از مرکز استان و ۴۵ کیلومتری تا نقطه صفر مرزی قرار دارد. سازهها و منازل مسکونی در این شهر به گونهای طراحی شدهاست که در بیشتر موارد پشتبام خانهای که در ارتفاع کمتری از دامنه کوه ساخته شدهاست حیاط منزلی است که چند متر بالاتر ساخته شدهاست. به همین دلیل پاوه را شهر هزار ماسوله مینامند. پاوه در گذشته ۹ محله داشته که ساکنان اصلی شهر در این قسمتها ساکن بودهاند و عبارتند از: «میرائاوا»، «شه خه لیان»، «سه ردی»، «قدیم شار»، «ئاسنگران»، «پشته»، «قلاخوان»، «فیض ئاوا»، «سواره یا زواره».
مردم پاوه در گذشته باغدار و دامدار بودهاند. این دو حرفه امروزه از رونق خود افتادهاند و بخصوص قانون ارث تأثیر بسیاری در قطعه قطعه شدن باغهای شهر دارد. امروزه پاوه بیشتر یک شهر توریستی خدماتی میباشد.
غذا
از لحاظ تغذیه باید از غذاهایی نام برد که مخصوص پاوه و هورامان اند؛ «دوینه»، «کلانه»، «شه له مین»، «خورشت هلو»، «خورشت خلال بادام» و …. شیرینیهای محلی مثل «نیمه فیس»، «نوخورجانه» (کلوچه)، «گیته مژگه»، «شیلکینه»، «شکر لهمی»، «پشیه» و …. محصولات باغی هم غالباً عبارتند از: گردو، گلابی، توت، انجیر، سیب، انار، بادام، انگور و ….
صنایع دستی
صنایع دستی این منطقه هم عبارتند از: گیوه دوزی، کلاهدوزی، چوخا بافی، موج بافی، سجاده بافی و ….
مردم
مردم شهرستان پاوه مسلمان و پیرو مذهب اهل سنت (شافعی مذهب) میباشند. هورامیهای منطقه کندوله وشمال ایران شیعه مذهب وهورامیهای منطقه دالاهو وگهواره بر آیین یارسان هستند.