جاذبه ها

آثار تاریخی

• معبد آناهیتا (کنگاور)
• گودین‌تپه
• حمام قدیمی توکل
• حمام بزرگ
• قلعه ساری اصلان
• مسجد امام زاده
• مسجد جامع کنگاور
• شاه زاده محمد ابراهیم
• امام زاده سید جمال الدین در فش
• پل آجری کوچه
• تپه جودا (جهودا)
• تپه برج
• معدن اله دانه
• معدن چهل مران
• معدن باغ ملی

جغرافیای طبیعی

• رودخانه سراب کنگاور
• چشمه عبدل
• چشمه هندی آباد
• چشمه صیفور

معبدآناهیتا

بنای معروف به معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور و بر سر راه امروزی همدان- کرمانشاه واقع شده است این بنا با 6/4 هکتار بر روی پشته­ای صخره­ای از نوع شیست مشرف به دشت کنگاور ساخته شده که بلندترین نقطه آن 32 متر ارتفاع دارد. گوشه شمال غرب این بنا امامزاده ابراهیم و مسجدی بر پا است.

نقشه بنای کنگاور چهار ضلعی و به ابعاد 209×224 متر است که هر ضلع آن به شکل دیواری به ضخامت 5/18 متر است که بر روی آن ردیفی از ستونهای قطور قرار گرفته است. بر روی دیوارهای این بنا به جز فاصله بین دو رشته پلکان جنوبی یک ردیف ستون قرار گرفته است این ستونها کوتاه و قطورند فاصله ستونها از محور تا محور 475 سانتیمتر است ستونها در این مکان بر خلاف آپادانای داریوش و پاسارگاد ساده و بدون تزیینند و کوتاه و قطور و از دو جنبه معماری و حجاری قابل بررسی و توجه­اند.

در پای دیوار شرقی گورهایی با روشهای متعدد تدفین شده­اند در این قبور که اغلب آنها متعلق به زمان پارتیان است سکه­هایی کشف شده که زیر سر یا در دهان و یا کف دست مردگان جای داشته­اند اغلب سکه­ها متعلق به فرهاد اول، اشک پنجم ( 181- 174 پ.م) و ارد اشک سیزدهم( 56-37 پ.م) هستند.

بیش از دویست علامت که از آنها به علائم حجاران نامبرده شده در این بنای تاریخی شناسائی و بررسی شده است کامبخش فرد کاوشگر محوطه این علائم را به سه گروه و به سه دوره تاریخی نسبت می­دهد.

گروه اول: علائمی که با علائم حجاران در پاسارگاد یکسان می­باشد.

گروه دوم: علائم مورد استفاده آرامیان و سامانیان در بین­النهرین و همزمان با دوره پارت.

گروه سوم: علائمی هستند که در بین آنها کلماتی به پهلوی ساسانی دیده میشود. نوشته­ها عموماً (پیر و پیروز) هستند که در زمان پیروز شاه کنده شده­اند.

عده­ای از نویسندگان این بنا را معبدی برای الهه آناهیتا دانسته­اند ( آناهیتا ایزد بانوی آبهای روان، زیبایی، فراوانی و برکت) برخی دیگر از محققین به تبعیت از نوشته­های مورخین  ایرانی و عرب سده دوم هجری به بعد این بنا را قصرالصوص و از نظر ساخت نیز عده­ای این بنا را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم پیش از میلاد نسبت داده­اند.

معدن تاریخی چلمران

معدن چلمران ( شلمران) یکی از مهمترین معدن استخراج سنگ در ساخت معبدآناهیتا می­باشد. همچنین با آغاز فعالیتهای باستانشناسی در این محوطه از سال 1347 و بررسی های بعمل آمده علاوه بر معدن چلمران چند نقطه دیگر که آثار برداشت و استخراج سنگ در آنها مشاهده شده مانند معدن سلطان آباد ( رستم آباد) هلال احمر و معدن شمال شهر کنگاور شناسایی شده­اند و تعدادی دیگر از معادن تاریخی این بنا در بررسی گروه علمی پایگاه معبدآناهیتا در سال 1383 بررسی و شناسایی شده­اند. که عبارتند از معدن باغ ملی معدن اله دانه و معدن قوره جیل. شایان ذکر است که معدن باغ ملی نزدیک ترین معدن به معبدآناهیتا و حدوداً در فاصله 200 متری شمال معدن قرار گرفته است.

امامزاده ابراهیم

امامزاده ابراهم در شمال غرب بنای معروف به معبد آناهیتا قرار دارد. بنای قدیمی این امامزاده در زلزله سال 1336 شمسی تخریب و بعدها بنایی بزرگتر به جای آن ساخته شد. بنای فعلی تقریباً به همان شکل قدیمی ایجاد شده است. این بنا دارای صحن مرکزی و گنبد  خانه  است و گنبد آن از نوع گنبدهای دو پوسته می­باشد. همچنین این بنا دارای دو منار آجری است. از بنای قدیمی امامزاده تنها سردر وردی به محوطه حیاط بر جای مانده است.

تپه گودین

این محوطه تاریخی در دوازده کیلومتری جنوب شرقی شهرستان کنگاور قرار دارد. وسعت تپه مرکزی و وسعت تپه اصلی از راس آن حدود 300×450 کیلومتر مربع می­باشد گودین تپه توسط کایلریانگ حفاری گردید. هفت دوره اصلی دارد که آن را مورد شناسایی قرار داد دوره دوم مربوط به استقرار مادهاست از معماری دوره دوم دیوار خشتی به طول 65 متر با عرض بین 3تا4 متر مورد شناسایی قرار گرفته است. بقایای به جای مانده در این تپه شامل برج، اتاقهای متعدد، تالار ستوندار و اجاق آشپزخانه می­باشد. جهت ساخت دیوار شمالی بنا از دیوار حصار اصلی استفاده شده است در طرف دیوار جنوبی سکوهایی به عنوان نیمکت جهت نشستن تعبیه شده است. آزمایش کربن 14 تاریخ این طبقه را 824 قبل از میلاد تعیین نموده است.

پل کوچه

پل کوچه در هفت کیلومتری شرق کنگاور، در مسیر جاده کنگاور به تویسرکان در روستای کوچه واقع شده است پل کوچه بر روی رودخانه خرم رود در جهت شمال شرقی جنوب غربی احداث شده است این پل به طول 80/68 متر و عرض 5 متر می­باشد که شامل شش پایه سنگی است که چهار پایه مرکزی آن هر یک به عرض 10/3 متر است پایه­های این پل از دو بخش تشکیل شده­اند بخش اول پایه بصورت مکعب مستطیل و بخش دوم شامل آبشکن مثلثی شکل می­باشد. پایه­های این پل بر خلاف سایر پل های این استان تنها در یک طرف پایه ( قسمت شمالی) ددارای آبشکن است این پایه­ها در قسمت داخل به وسیله لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این پل دارای چهار دهانه نامساوی است. ارتفاع هر یک از این دهانه­ها از کف رودخانه تا تیزه قوس در وضع موجود در حدود 10/2 متر می­باشد. طاق تمام این دهانه­ها از نوع طاقهای جناغی است ولی دهانه پنجم که در گذشته فرو ریخته است به هنگام بازسازی آن بدون توجه به فرم اولیه بجای استفاده از آجر و ملات گچ از سنگ لاشه استفاده کرده و همچنین در جریان بازسازی طاق این دهانه در نمای جنوبی به صورت هلالی درآمده است. متاسفانه کتبیه­ای برروی بنا وجود ندارد تا زمان دقیق آن را مشخص نماید. ولی با توجه به ساختار معماری آن و مقایسه با پل های صفویه به نظر می­رسد این پل نیز در دوره صفویه ساخته شده باشد.

حمامهای تاریخی

حمام کهنه

حمام تاریخی کهنه که امروزه عنوان توکل یافته است و در بین حمامهای تاریخی کنگاور قدیمی ترین محسوب شده و در ضلع غربی معبدآناهیتا و در ضلع جنوبی راسته پالاندوزها در محله گرگون کنگاور قرار دارد.این حمام دارای سر بینه­ای هشت ضلعی دو به دو برابر به قطرهای 585×575 سانتیمتر است. در هر ضلع صفه­ای ساخته شده است که رختکن حمام می­باشد. وسط صفه شرقی در ورودی به سربینه و در وسط صفه شمال شرقی راهرو ورودی به حمام گرم است. بلندی صفه­ها از کف سر بینه 60 سانتیمتر است  بر روی طاق جناغی صفه­ها سقف کنبدی سربینه زده شده است. در وسط سربینه حوضی هشت ضلعی دو به دو برابر قطرهای 193 و 187 از سنگ تراشیده ساخته­اند. لبه حوض را با سنگ تراشیده شده بالا آورده­اند. در ورودی به سربینه، غربی است.

گرمخانه: برای رفتن به حمام گرم از راهرویی به شکل L باید گذشت. در ضلع سمت راست این راهرو محل مستطیل شکلی هست  با طاق گهواره­ای. گرمخانه محوطه­ای است چهار ضلعی به درازای 854 و پهنای 804 سانتیمتر. چهار فیلپای چهار گوش به ابعاد 95× 85 دسانتیمتر گرمخانه را به سه بخش تقسیم می­نماید. فاصله فیلپاها از یکدیگر 350 سانتیمتر است. بلندی فیلپاها تا ابتدای طاق جناغی زده شده است. بام گرمخانه از دو قسمت تشکیل می­شود. قسمت وسط گنبدی مدور و اطراف گنبد طاقهای جناغی است. در ضلع شمالی بنا خزینه آب گرم و در سمت غرب خزینه آب سرد است، محل ورود به خزینه آب گرم را چیده و حمام را به دوش تبدیل کرده­اند. خزینه آب سرد هم به خلوتی مبدل شده است. سقف هر دو (ص 165) خزینه جناغی است. در ضلع شرقی گرمخانه محوطه­ای مستطیل شکل است با طاق هلالی که تنویر خانه حمام بوده و هست.

حمام میدان

در ضلع جنوبی قلعه بنا شده که در حال حاضر چون سایر قسمتهای دیگر قلعه رو به خرابی است. در وردی حمام در ضلع غربی سر بینه قرار دارد.

سربینه محوطه­ای هشت ضلعی دو به دو برابر است. در هر ضلع صفه­ای ایجاد شده که چهار عدد آن بزرگ و چهار عدد آن کوچکتر است.صفه­های بزرگ به دهانه 165 سانتیمتر و صفه کوچکتر به دهانه 112 سانتیمتر است. از چهار صفه کوچک دو تا درورود به سر بینه و یکی در ورود به گرمخانه را تشکیل می­دهد. و به این ترتیب از پنج صفه دیگر جهت رختکن استفاده می­شده است. طاق کلیه صفه­ها هلالی است و طاق گنبدی سربینه روی آنها زده شده است.

حمام حسن خان

این حمام درمحله شهرآباد یکی دیگر از حمامهای قدیمی کنگاور می­باشد. بنای این حمام نیز بدین ترتیب است: سربینه این حمام هشت ضلعی است که بیشتر به مستطیل شبیه است. یعنی چهار کنج مستطیل بریده و از آن صفه­های کوچکی درآورده­اند که نتیجه یک هشت ضلعی که دو به دو با هم برابر می­باشند بوجود آمده است. درازای سربینه 753 و پهنای آن 434 سانتیمتر است. حمام گرم شباهت زیادی به سربینه دارد. در ضلع غربی و شرقی دو صفه است به دهانه 312 و عمق 180 سانتیمتر پشت صفه شرقی خزینه آب گرم است که محل ورود به آن بسته شده و به منبع آب گرم بدل شده است. صفه ضلع شمالی به دهانه 161 و عمق 105 سانتیمتر است. در ته این صفه حوضچه­ای برای شستن لنگ است. صفه جنوبی شبیه صفه شمالی است. در دیوار انتهای صفه محل ورود به تنویر خانه حمام قرار دارد.

سرابها

سراب کبوتر لانه

این سراب در غرب کنگاور قرار گرفته و از سازنده­های کارستیک منطقه تغذیه می­گردد. این سراب نسبتاً پرآب و تشکیل رودخانه کبوترلانه را در پایاب خود می­دهد و مقدار بده آن در تیر ماه 300 متر در ثانیه تخمین زده شده است و یکی از نقاط تفریحی شهر کنگاور می­باشد.

سراب فش

این سراب در شمال غربی شهر کنگاور قرار دارد و همانند سایر سرابهای منطقه از تشکیلات آهکی منطقه تغذیه و بوجود آمده است. بدلیل قرار گرفتن این سراب در کنار آثار تاریخی و نیز سرسبزی و طبیعت زیبا این مکان یکی از نقاط تفریحی شهر کنگاور بحساب می­آید.

سراب خرم آباد ( بوجان)

این سراب زیبا در 5/10 کیلومتری شمال  کنگاور در ارتفاع 1600 متری از سطح دریا و در نزدیکی سراب فش در شمال روستای خرم آباد واقع شده است. سراب بوجان از نوع چشمه­های آهکی می­باشد. این سراب به لحاظ میزان آبدهی و اثری که می­تواند بر کشاورزی منطقه داشته باشد مهم و قابل توجه بوده و بخشی از اراضی روستاهای فش، فشخوران، و سلیمان­آباد، و... را مشروب می­کند همچنین یکی از مکانهای پرورش ماهی می­باشد که در فصل بهار از مکانهای دیدنی کنگاور محسوب می­شود.

سراب ماران

این سراب در 10 کیلومتری جنوبغربی کنگاور و در ارتفاع 1532 متری از سطح در یا در محل کوه مشرف بر سراب ماران و به فاصله 30 متری از ضلع شمال شرقی سراب تپه­ای طبیعی قرار دارد این تپه در دامنه جنوبی ارتفاعات متمرکز است که در میان این بقایا علاوه بر سفال، تعدادی سنگهای ترشدار مکعبی شکل ( مشخصه آجرهای ساسانی) در محل پراکنده و قابل مشاهده است. از سوی دیگر این محل دارای یک چشم انداز بسیار زیبا طبیعی و مشرف بر دشت زیبای دهلر است فضای سبز و آثار تاریخی زیبایی مضاعفی به طبیعت بکر آن داده است.