فومن
فومَن یکی از شهرهای استان گیلان و مرکز شهرستان فومن است.مردمان این شهر گیلک هستند و به زبان گیلکی سخن میگویند . فومن شانزدهمین شهر گردشگر پذیر ایران است. این شهر در ناحیهٔ جلگهای گیلان قرار دارد و در میان باغها و شالیزارها محصور شدهاست. فومن را به خاطر مجسمههای زیادی که در آن وجود دارد به عنوان شهر مجسمهها نیز میشناسند همچنین از زیباییهای دیگر این شهر میتوان به وجود درختان چنار بسیار زیاد در خیابانهای آن اشاره کرد. این شهر با داشتن پیشینه تاریخی و مناظر زیبا هرساله میزبان گردشگران زیادی است.
مردم
فومن شهری است که در میان مزارع و باغهای اطراف خود محصور شدهاست. برنجکاری، کشت چای و توتون و پرورش کرم ابریشم از فعالیتهای اصلی فومن است که عمدتاً در اطراف شهر دیده میشود. شهر فومن را به خاطر وجود مجسمههای فراوان به عنوان شهر مجسمهها نیز میشناسند. اهالی بومی شهرستان فومن را اکثریت تالشها تشکیل میدهند و گیلک ها که طی سالیان اخیر مهاجرت کرده اند نیز در کنار یکدیگر با خوبی زندگی می کنند. اکثریت و جلگه نشینان این شهرستان گیلکها هستند، همچنین اکثریت ساکنین شهر فومن گیلک ها هستند و تالشها بیشتر در نواحی کوهستانی و ارتفاعات غرب شهرستان زندگی میکنند. از نظر دیانت و مذهب نیز به جز عدهای اندک از اهل تسنن بقیه شیعه اثنی عشری میباشند.
بافت شهری
فومن شهری قدیمی است و به همین دلیل هنوز بافت قدیمی معماری خود را داراست. معماری سنتی این شهر مانند دیگر شهرهای استان گیلان است و سقف شیروانی و دیگر اجزای معماری سنتی شمال ایران تشکیل شدهاست. رود گازروبار از میانهٔ قسمت جنوب شرقی شهر فومن رد میشود و در قسمتهایی از آن عرض آن بسیار کم شدهاست بهطوریکه تنها به شکل نهر باقی ماندهاست.
اقتصاد
اقتصاد فومن با توجه به جغرافیای آن شکل گرفتهاست. فومن منطقهٔ معتدلی است که سرسبزی در آن موج میزند و به تبع همین آب و هوای معتدل مردم آن از دیر باز برای گذران زندگی به کشاورزی و دامپروری مشغول بودند. از جمله فعالیتهای کشاورزی مردم این ناحیه میتوان به کشت برنج وچای که هنوز هم متداول است اشاره نمود. کشت توتون از دیگر فعالیتهای مردم این منطقه بود که با توجه به سختی کار و ارزانی خرید محصول مانند گذشته از رونق چندانی برخوردار نیست. پرورش کرم ابریشم نیز از دیگر فعالیتهای مردم فومنات است که اکنون از رونق افتاده است.
مردمان مناطق کوهپایهای که غالباً به گویش تالشی سخن میگویند به دام پروری مشغول بودهاند ومردمان مناطق جلگهای که به گویش گیلکی سخن میگویند بیشتر به کشاورزی میپرداختند. وجود چشماندازهای بکر و دست نخورده، نزدیکی دشتهای وسیع به کوهپایهها، مناطق جنگلی و مردم میهمان نواز موجب شدهاست که این شهرستان به عنوان یکی از مناطق گردشگری مورد توجه قرار گیرد. وجود مجسمههای زیبا و تقریباً در اندازهٔ اصلی این شهر را به شهر مجسمهها معروف نمودهاست. ماسوله و قلعه رودخان دو منطقه تاریخی با سبک معماری خاص هستند که موجب جلب بسیاری از گردشگران به شهرستان فومن میشوند. گردشگری در شهرستان فومن مولد فرصتهای شغلی بدیع و جدیدی شدهاست.
- چای
- برنج
کشاورزی
کشاورزان فومن از ایام قدیم در این منطقه به کشت برنج اشتغال داشتهاند که نتیجه آن ظهور چند رقم بومی برنج میباشد که در نتیجه انتخاب سنتی توسط کشاورزان حاصل شدهاند و این در حالی است که در سال ۱۳۹۲ دارای ۱۳ هزار و ۸۷۰ هکتار اراضی شالیزاری بوده که ۷۲ هزار تن شلتوک و حدود ۴۷ هزار تن برنج سفید از آن استحصال شدهاست و در مجموع این شهرستان ۶ درصد برنج استان را تأمین میکند.
سوغاتیها
از سوغات این نواحی میتوان به کلوچه فومن ،ابریشم، رشتهخوشکار، چای، برنج، ماهی دودی، ماهی شور، سیر ترشی، هفت بیجار، لاکو (نوعی نان برنجی) و انواع صنایع دستی مانند عروسکهای ماسوله اشاره کرد.