یزد
چرا سفر به شهر یزد؟
- یزد نخستین شهر ایران است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
- باغ دولت آباد، یکی از باغ های جهانی ایران، در این شهر واقع شده است.
- بادگیرها و خانه های قدیمی یزد از شهرت خاصی در ایران برخوردارند.
- اگر از علاقه مندان شیرینی هستید، با سفر به یزد یکی از خوشمزه ترین خاطرات تان را خلق می کنید.
- یکی از شهرهای مناسب برای پیاده گردی است و گردشی خاطره انگیز را برای تان رقم می زند.
- مسجد جامع یزد، بلندترین مناره های ایران را دارد و جلوه ای بی نظیر از معماری اسلامی را پیش روی تان می گذارد.
- آثار زیادی از زرتشتیان در خود دارد و شما را با فرهنگ این اقلیت دینی آشنا می کند.
- یکی از معدود شهرهایی است که هنوز بافت سنتی خود را حفظ کرده و شما را به سفری در تاریخ می برد.
- آیین نخل گردانی این شهر در محرم، شهرت جهانی دارد و گردشگران زیادی را به سوی خود می کشاند.
اطلاعات کلی شهر یزد
جمعیت: 529,673 نفر، براساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵
دین و مذهب: بیشتر مردم یزد مسلمان و پیرو مذهب شیعه دوازدهامامی هستند و گروه بزرگی از زرتشتیان ایران نیز در این شهر سکونت دارند. اقلیت کوچکی از یهودیان و مسیحیان نیز در محلات مختلف یزد به چشم می خورند.
زبان: مردم یزد به زبان پارسی رایج سخن می گویند؛ اما لهجه مخصوص به خود را دارند. بسیاری از واژهها و ترکیبات زیبای پارسی در گویش مردم این دیار حفظ شده و کمترین تاثیر را در طول زمان پذیرفته است. معتقدان به آیین زرتشتی به زبان پارسی مسلط هستند؛ اما در میان خود به زبان بهدینی (گَورونی یا دری زرتشتی) سخن می گویند و مراسم مذهبی خود را نیز با این زبان انجام میدهند.
اقتصاد: از نظر رتبه بندی کشوری، یزد به عنوان پنجمین شهر صنعتی ایران شناخته می شود و صنایع بزرگی در آن فعالیت می کنند که برخی از آن ها عبارتند از: نساجی پارچههای طرح دار و ساده، نساجی فرش، فولاد و معادن آهن، کارخانجات کاشی، معادن زغال سنگ و معادن سنگ، کارخانههای کابل و فیبر نوری و صنایع غذایی.
از جمله کارخانه های مهم این شهر می توان به کارخانه یزدباف اشاره کرد که در زمینه ریسندگی، بافندگی، چاپ و تکمیل انواع پارچههای پنبه ای فعالیت می کند و سابقه ای طولانی در این زمینه دارد. گروه ستاره کویر نیز از شرکت های مهم یزد است که زیرمجموعه های آن به تولید الیاف رنگی، نخ اکرلیک و پلی پروپیلن و بافت فرش ماشینی می پردازند و فرش ستاره کویر یزد و فرش خاطره کویر یزد از جمله مهم ترین شرکت های زیر مجموعه آن هستند.
صنعت زرگری یا طلاسازی نیز از مهمترین صنایع در یزد به شمار می رود و از شهرت خاصی برخوردار است. این صنعت قدمتی طولانی در یزد دارد و محصولات آن به عنوان سوغات این شهر نیز به شمار می رود.
علاوه بر این، گردشگری نیز یکی از موتورهای اقتصادی این شهر است و درآمد نسبتا خوبی را نیز نصیب یزد می کند. صنایع دستی و سوغات نیز جایگاه خود را در اقتصاد یزد دارند و صنعت شیرینی پزی آن شهره خاص و عام است.
شهرهای خواهرخوانده: حمص در سوریه، یازبرین در مجارستان، نزوی در عمان، اولگین در کوبا، یئوسو در کره جنوبی
ثبت جهانی یزد
شهر یزد مایه افتخار هر ایرانی است؛ چرا که نامش در سال 2017 به عنوان نخستین شهر کشورمان وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شد. معیارهای زیر برای این ثبت مطرح شده اند:
- سندی بیهمتا در مورد یک سنت فرهنگی یا تمدن زنده یا از میان رفته است.
- نمونه برجستهای از تعامل بین انسان و محیط زیست یا نماینده یک فرهنگ به شمار می رود.
حقایق جالب در مورد یزد
- یزد به سبب وجود بادگیرهای بی شمار، به شهر بادگیرها شهرت دارد.
- وجود حسینیه های بزرگ و مجهز و سبک سینه زنی و نوحه خوانی خاص و شکوه مراسم نخل برداری در روز عاشورا باعث شده تا در دهه پنجاه، محمدتقی فلسفی، یکی از سخنرانان مشهور کشورمان، لقب حسینیه ایران را به این شهر دهد.
- قدیمی ترین نخل ایران که در مراسم عزاداری امام حسین (ع) در شهر گردانده می شود، در یزد قرار دارد.
- یزد تنها شهر ایران است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
- یزدی ها در 24 سال متوالی مقام نخست پذیرش در کنکور سراسری کشور را به خود اختصاص دادند.
- خواجه نظام الملک طوسی در قرن پنجم هجری به یزد لقب دارالعباده را داده است.
- گفته می شود که نخستین بانک جهان در یزد تاسیس شده و به شکل یک صندوق امانات بوده است.
- رشته های پزشکی و به ویژه متخصصین درمان ناباروری در این شهر فعالیت قابل توجهی دارند و به همین سبب یزد به قطب پزشکی ایران شهرت یافته است.
- تردد زیاد دوچرخه در کوچه پس کوچه ها و خیابان های یزد نیز عاملی بوده که لقب شهر دوچرخهها را به آن بدهد
سوغات و صنایع دستی یزد
سوغات خوراکی یزد
انواع شیرینی: یزد شهر شیرینی هاست و می تواند انتخاب های خوش رنگ و لعابی را در زمینه خوشمزه های شیرین پیش روی شما قرار دهد. در این شهر طیف وسیعی از شیرینی ها وجود دارد که عبارتند از: باقلوا، لوز پسته، لوز بادامی یا بیدمشک، لوز نارگیلی، لوز مخلوط دورنگ، کیک یزدی، کیک تختهای، حاجی بادام، نان برنجی، نان پنجرهای (در یزد به منقا شهرت دارد)، قطاب، پشمک، سوهان آردی و …
ارده و حلوا ارده: بزرگترین مرکز ارده سازی ایران در شهرستان اردکان استان یزد است. این شهرستان یکی از قطب های تولید ارده و حلوا ارده به شمار می رود و این صنعت در آن دارای قدمتی چند صد ساله است. ارده یک خوراکی مقوی از کنجد است که در صبحانه و تهیه غذا به کار می رود.
روغن کنجد: استفاده از روغن کنجد در میان یزدی ها رواج زیادی دارد و نوع مرغوب آن را می توانید در این شهر تهیه کنید.
گیاهان دارویی: طب سنتی در یزد طرفداران زیادی دارد و مردم این شهر معمولا از داروهای گیاهی استفاده می کنند. عطاری های زیادی در این شهر فعال هستند و مرغوب ترین کالاها را به شما ارائه می دهند.
صنایع دستی یزد
ترمه: ترمه نمونه بی بدیل هنر مردمان این شهر است و در جای جای بازار نمونه های متنوعی از آن را می بینید. امروزه از این پارچه به عنوان تزیین بر روی کیف، کفش، لباس و .. هم استفاده می شود.
چادر شب و شمد: این پارچه ها به عنوان روانداز و رختخواب پیچ استفاده می شوند و از قدمت بسیاری برخوردارند.
طلا: بازار طلای یزد شهرت زیادی دارد و در آن انواع مختلف زیورآلات را می بینید. بسیاری بر این باورند که طلای یزد جنس مرغوب تری دارد.
زیراندازها: زیلو، گلیم و فرش های مرغوبی نیز در این شهر پیدا می شود که می توانند گزینه های خوبی برای سوغات باشند.
غذاهای یزدی
غذاهای محلی یزدی، تنوع زیادی دارند اما آنچه که می توانید در سفر به این شهر و در رستوران هایش بچشید عبارتند از:
آش شولی: آش های متنوعی در یزد طبخ می شود و هر یک طعم خاص و ویژه ای دارند. وارد شهر که بشوید و سراغ معروف ترین آش را بگیرید حتما نام شولی را می شنوید. آش شولی محبوب ترین آش یزدی هاست و شکل و شمایل آن در تابستان و زمستان با یکدیگر تفاوت دارد چرا که در هر یک از این فصول با مواد خاصی طبخ می شود.
قیمه یزدی: در صدر فهرست غذاهای یزد نام قیمه یزدی به چشم می خورد. این خورش یکی از اصیل ترین غذاهای یزدی است که به راحتی در همه رستوران های شهر پیدا می شود و تجربه خوشمزه ای را برایتان رقم می زند. تفاوت این قیمه با قیمه معمولی در استفاده از نخود دو پر شده به جای لپه است.
تاس کباب یزدی: تاس کباب یکی از غذاهای پرطرفدار در میان خانواده های یزدی است که از ترکیب سیب زمینی، پیاز، روغن، گوشت چرخ کرده، رب گوجه فرنگی و دارچین تهیه می شود. این غذا جایگاه خاصی در مهمانی های یزدی دارد و گاهی در آن هویج نیز به کار می رود.
صبحانه های خوشمزه: اگر به هنگام صبحانه با یزدی ها همسفره شوید، نان کُپَک و لَتیر و نان خشک سنتی را می بینید و در ماه های سرد سال ارده شیره و حلوا ارده را در هر رستورانی خواهید یافت.
میان وعده ها: مصرف چای در میان یزدی ها زیاد است و همیشه با نبات سرو می شود. نبات یکی از اجزای اصلی سفره صبحانه و بساط پذیرایی یزدی هاست و همیشه در کنار قند یزدی قرار می گیرد. اگر بخت با شما یار باشد، نان سوروک را هم می توانید بچشید.
